10. Sınıf Türk Edebiyatı Test 10

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının 13-14. yüzyıllardaki öğretici metinlerinin özelliklerinden değildir?

Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam edebiyatının bilinen ilk öğretici metnidir?

Hacı Bektâş-ı Velî’nin görüş ve düşüncelerini derli toplu olarak ortaya koyan eserdir. Yüzyıllardır okunan bu eser, tasavvuf düşüncesindeki dört ana kapı kabul edilen şeriat, tarikat, marifet ve hakikati ve bu kapılardan geçildikten sonra çıkılacak merdivenler olan kırk makamı konu alır.

Bu parçada hakkında bilgi verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

I. Nasreddin Hoca, bilgin bir kişiliğe sahip olup sözleri bilgece bir derinlik taşır.

II. Fıkralarında evrensel değerleri değil, sadece içinde yaşadığı toplumun aksaklıklarını işlemiştir.

III. Eleştirilerinde toplumsal yapıyı çok iyi tanıyan, gözlemleyen bir tutum içerisindedir.

IV. Fıkralarının kabul görmesi bilgeliğini, tatlı dil ve güler yüzle gösterip bunu zekice yansıtmasındandır.

V. Toplumsal çarpıklıkları eleştirerek doğru olanın adresini gösterir.

Numaralanmış seçeneklerden hangisi Nasrettin Hoca fıkralarının özellikleri arasında değildir?

• Mantıku’t-Tayr

• Kutadgu Bilig

Aşağıdakilerden hangisi bu iki eserin ortak özellikleri arasında değildir?

Eserde kuşların Hüthüt adlı bilge kuşun rehberliğinde yapmış oldukları uzun bir olgunlaşma yolculuğu anlatılır. Olay, başsız kalmanın yanlış olduğuna karar veren kuşların kendilerine padişah bulmak için Kafdağı’nın ardına yaptıkları seyahat boyunca yaşadıkları zorluklar, pek çoğunun seyahatten vazgeçmesi, ölmesi yalnız otuzunun menzile ulaşması biçiminde özetlenebilir.

Bu paragrafta tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?

Şimdi haset, cimrilik, açgözlülük dünya ile ilgili ihtirasları terk etmekle giderilir. Öfke, gıybet, kahkaha ve alay etmek kendini terbiye etmekle giderilir. Bunların hepsi sabırla hayra dönüşür. Kibir şeytandan, tevazu Rahman’dandır. Ne zaman insan kibre kapılsa tevazuu onun üstüne göndermek gerek. Haset şeytandan, ilim Rahman’dandır. İnsan ne zaman hasede, kıskanma hastalığına yakalansa ilmi onun üzerine göndermek gerek. Cimrilik şeytandan, cömertlik Rahman’dandır. İnsan ne zaman cimri hâle gelse cömertliği onun üstüne göndermek gerekir.

Makalat’tan alınan bu bölümle ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

I. Verilen bilgiler, yapılan açıklamalar örneklerle, tanımlarla pekiştirilir.

II. Geniş halk kitlelerine yönelik anlaşılmayı esas alan metinlerdir.

III. Gereksiz söz tekrarına; ses akışını bozan, söylenmesi güç ses ve kelimelere yer verilmez.

IV. Gerçeklikle ilişkisi sanatsal metinlerden farklıdır.

V. Düşünceler ayrıntılı, abartılı bir anlatım ve kesin olmayan ifadelerle dile getirilir.

Numaralanmış seçeneklerden hangisi öğretici metinlerin özelliklerinden değildir?

Aşağıdaki eserlerden hangisi 13.-14. yy.da oluşturulan öğretici metinlerden değildir?

“… Andan Âmine Hâtûn eydür: “Bana oğlan doğmak hâleti hâsıl oldı. Susadım. Su diledüm. Bir cevherden ıbrık birle bana su sundılar.” dir. “Kardan ak, şekerden şirin. Aldum, içdüm.” dir. “Andan sonra bir ak kuş kanadı birle arhamı sığadı.” dir. “Ol dem içinde Resûl-i Rabbü’l-Âlemîn vucûda geldi.” didi. Âmine Hâtûn eydür: “Gözümden perde götürildi. Gördüm Mekke şehrini nûr içinde gark olmış. Hava yüzini ferişteler tutmış. Ben aklumı dirdüm…’’

Bu bölüm 13-14. yy.da oluşturulan metinlerin hangisinden alınmıştır?

“… Encîr hâr u ratbdur. Bedeni semürdür, tabîatı yumşadur, öksürüğe eyüdür, balgamı bişürür, safrâyı arturur. Çok yemek giciyik eyler ve ıssı mizâclu kişilere sıtma getürür. Islâhı ekşi nesneler iledür ammâ yubûseti giderür ve susuzlığı keser ve bevl yolını arıdur. Taze vaktında olsa akreb sokduğı yere vursalar hoş eder. Kurusı vaktında dahi hem yeyeler hem akreb urdığı yere vuralar mazarratın giderür…’’

Bu metin aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır?

Aşağıdakilerden hangisi Hacı Bektaş-ı Veli için söylenemez?