12+/Mezun Türk Edebiyatı Test 14 DİVAN EDEBİYATI | MEB ÖDSGM EBA Kazanım Testleri

Soru 1 of 12

1. Soru

I. Divan edebiyatı, Türk edebiyatının İslam medeniyet dairesinde Arap ve Acem edebiyatları yanında oluşturduğu büyük bir edebiyat koludur.

II. 13. yüzyıl sonlarından 17. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzun bir dönem etkisini sürdürmüştür.

III. Tuyuğ ve şarkı klasik Türk edebiyatına özgü nazım şekilleridir.

IV. Aruz ölçüsü tercih edilmesine rağmen nadir de olsa hece ölçüsüyle söylenmiş örnekler de vardır

V. Şiir merkezli bir edebiyattır.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde divan edebiyatıyla ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?

I.
II.
III.
IV.
V.

Soru 2 of 12

2. Soru

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

Rubailer, tamamıyla bu nazım şekline özgü ahreb ve ahrem başlıklı yirmi dört vezinle söylenir.
Fuzuli’nin dilinde Azerî Türkçesinin özellikleri görülür.
İlk divan edebiyatı şairi Hoca Dehhani kabul edilir.
Divan edebiyatında Ramazan ve Kurban Bayramları vesilesiyle yazılmış kasidelere îdiyye adı verilmektedir.
Methiye ve fahriye türünün en büyük temsilcisi Nabi’dir.

Soru 3 of 12

3. Soru

Acemdür. İsmi Mehmed’dür. Menâsıb-ı celîleye mutasarrıf olan kuzât-ı sencîde-sıfâtdan olup hüsn-i hatla nakkâş-suver-i inşâ olmagın Merhûm Ganî-zâde Efendi’nün mektûbcısı olmış-ıdı. Sâhib-ihtirâ‘ şâ‘irdür. Ammâ eş‘ârı nâdirdür. Bu beyt-i latîf zâde-i tab‘-ı şerîfleridür:

Gümânda idi göñül dûr iken o mâh-ı cebîn

Visâline irerüm şimdi geldi baña yakîn

Bin otuz beşde İstanbul’da fevt oldı.

Bu metin parçası aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir?

Seyahatname
Tezkire
Şehrengiz
Sıhhatname
Kıyafetname

Soru 4 of 12

4. Soru

Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatında nesirleriyle tanınmış bir sanatçı değildir?

Sinan Paşa
Nergisi
Katip Çelebi
Evliya Çelebi
Şeyhülislam Yahya

Soru 5 of 12

5. Soru

• Kâtib Çelebi’nin kaleme aldığı coğrafyaya dair bir eserdir.

• Ahmed Paşa’ya aittir. Fatih Sultan Mehmed medhiyyesi olan bu eser 35 beyittir.

• Kişinin dış görünüşünden karakterini tespit etmeyi konu edinen eserlerdir.

• Fuzuli’nin Hz. Peygamber’e duyduğu sevgiyi dile getirdiği 32 beyitlik naattır.

Bu maddelerde aşağıdaki eserlerden hangisine değinilmemiştir?

Cihannüma
Muhammediye
Güneş kasidesi
Kıyafetname
Su kasidesi

Soru 6 of 12

6. Soru

Divan edebiyatında bu tür şiir türü; doğum, ölüm, tahta çıkış, sefer, zafer, barış, bir göreve atanma, bir görevden uzaklaştırılma, sünnet, evlenme, sakal bırakma, yangın, deprem gibi olaylar ya da saray, yalı, çeşme, han, hamam, cami, medrese, kışla gibi binaların yapımı veya onarımı vesilesiyle oluşturulurdu.

Bu parçada hakkında bilgi verilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

Gazavatname
Surname
Mevlid
Tarih
Tezkire

Soru 7 of 12

7. Soru

Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

İsmail Hakkı Bursevi – Marifetname
Tacizade Cafer Çelebi – Hevesname
Firdevsi-i Rumi – Süleymanname
Ömer Bin Mezid – Mecmu’atü’n-Nezair
Lamii Çelebi – Şehrengiz-i Bursa

Soru 8 of 12

8. Soru

Aşağıdaki şairlerden hangisinin Leyla vü Mecnun mesnevisi yoktur?

Ali Şir Nevai
Hamdullah Hamdi
Şeyh Galip
Fuzuli
Celili

Soru 9 of 12

9. Soru

Aşağıdaki metin parçalarından hangisi parantez içindeki kavramla ilişkili değildir?

Hâsılı efendim, ben seni bilirim ve senün muhabbet ve rızânı isterim, gayrun sözi ve âvâzı yanımda dâne-i hardal degildür. Efendim sen hemân sagol, ben kulunı gönlünden çıkarma ve aralıkda ân-ı vâhide gelüp kulunla ülfet eylemek lutf u merhametine merhūndur. Ve duâ dimişsin ki ne gūne duâdur? Kâgıd ile i’lâm eylesen ki a benim efendim, çok söyledim, mübârek başuñ agrıtdım, afvun recâ iderim. Bâki hemişe Hıfz-ı Hudâ’da mahfuz olasın. (Münşeat)
Seyyâhân-ı berr u bihâra ma’lûm ola ki bu Karadeniz’i seyâhat edüp im’ân-ı nazar ile gavvâsı olup temâşâ etdiğimiz hesâbı üzre bu boğazdan karadeniz’in tûlu Anadolu cânibine şimâle gidüp tâ Faşa Çayı boğazına varınca bin beş yüz mildir ve yine Boğazdan tâ Azak Kal’ası bucağına varınca iki bin mîl tûlu bir Karadeniz’dir. Anadolu ve Rûmeli cânibinde bu Karadeniz’e bin yedi yüz sağîr ü kebîr nehr-i azîm mahlût olur. Cümlesinden ulu nehr-i azîm Rûmeli’nde nehr Tuna’dır. (Seyahatname)
Sünnet mahallinde yetmiş seksen pâre toplar ve kunbara atılub şenlikler olundı ve âhşâm namâzından sonra bir kaç kulle ve âdem tasvîrlerin getürüb meydâna kodılar ve dürlü dürlü fişekler atılub seyr ü temâşâlar gösterdiler. (Sehrengiz)
Binüp her bir file dört er bahadur / Savaş idüp nice kol bud uradur // Çü şâhun filleri meydana girdi / Piyâde eyleyüp çok atlu kırdı // Yitüp her kime bir hortum çalardı / Çalap hakkı çelik bigi çalardı (Gazavatname)
Ya‘nî Hażret-i Resûl-i Ekrem sallallâhu ta‘âlâ ‘aleyhi ve sellem hazretleri orta boylu idiler, ne i‘tidâlden ziyâ- de uzun ve ne katı kısa idiler, meyillei tûl canibine idi. Ve ne süd akı gibi ak ve ne ziyâde gendüm-gûn idi. Ve mübârek mûy-ı dilcûyları ziyâde kıvırcık degil ve ziyâde gevşek degil orta idiler. (Hilye)

Soru 10 of 12

10. Soru

Aşağıdaki yargılardan hangisi parantez içindeki kavramla ilişkili değildir?

Bir şairin manzum bir eserine başka bir şair tarafından aynı vezin ve kafiyede yazılan şiirdir. (Nazire)
Bir şaire ait bir mısra veya bir beytin bir başka şairce kullanılmasıdır. (Tazmin)
Bir şairin, başka bir şairin ciddi bir tavırla yazdığı manzumesini aynı vezin ve kafiyede fakat mizahi bir üslupla yeniden yorumlamasıdır. (Tehzil)
Açıklama ve pekiştirme yapmak gayesiyle söz arasında atasözü veya özdeyiş söylemeye dayalı bir edebî sanattır. (irsal-i mesel)
Klasik Türk edebiyatında bir ayete, hadise, kıssaya, olaya, kişiye göndermede bulunma sanatıdır. (tevriye)

Soru 11 of 12

11. Soru

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde cinaz örneği vardır?

Hicrünle yüregümi tolı yara eyledün Agyâre idecek işi sen yâre eyledün
Hak Te‘âlâ ede ikbâl ü celâlin efzûn Emrine râm ola dâ’im felek-i bî-ârâm
Ey bâd-ı sabâ silsile-cünbâni-i şevkam Zencîr-i ser-i zülf-i dil-âvîze haber vir
Gördüm seni elden ihtiyârım gitdi Bakdum kadine sabr u karârum gitdi
Âlemi ketm-i ademden yaradan Kendi hîç hâriç olur mu aradan

Soru 12 of 12

12. Soru

Aşağıdakilerden hangisinde bu şiir parçasında kullanılan edebî sanatlardan ikisi yer almaktadır?

İstiare – tevriye
Kinaye – telmih
İstifham – teşhis
Nida – hüsnütalil
Tevriye – tezat

12+/Mezun Türk Edebiyatı Test 14

Test Özet

Bilgi

Sonuçlar