12+/Mezun Felsefe A Test 7

Gerçeklik öznenin, bilme etkinliğinin kendisine yönelmiş olduğu varlığın bir özelliğidir. O sadece yapay, düşsel ve imgesel olmayan varlığı ifade eder.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi “gerçeklik” için söylendiğinde doğru olmaz?

“Ay, Dünya’nın uydusudur.” önermesi Ay’ın Dünya’nın uydusu olması durumda doğru, olmaması halinde ise yanlış değeri almaktadır. Buna karşılık Ay ve Dünya kendi başlarına doğru ya da yanlış değildir; fakat onlar gerçek birer varlıktır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?

Amerika kıtasının keşfedilmesiyle insanların tüm ilgisi ve merakı buraya yönelmiş ve Amerika kıtasının tarihsel, coğrafi ve kültürel yapısı hakkında pek çok şey öğrenilmiştir. Bunlardan bazıları doğru bazıları yanlış olsa da Amerika kıtası insanın bilgi nesnesi haline gelmiştir. Ancak insanlar, Amerika kıtası hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan önce de Amerika kıtası vardı. Bizim bilincimizin dışında, olgusal dünyada yaşayan insanlar, kurdukları medeniyetler ve kendi tarihleri… vardır ve oradadır.

Bu parçada epistemolojinin hangi iki kavramı üzerinde durulmuştur?

“Gül kırmızıdır.” önermesi öne sürüldüğü zaman bu önerme dış dünyadaki ‘gül’ denen nesnenin kırmızılık durumunu onaylıyorsa doğru, onaylamıyorsa yanlıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki doğruluk ölçütünün iddialarından biri olamaz?

“Teselli edici ve rahatlık verici doğrular iki defa kanıtlanmalıdır.” diyen Jean Rostand bu sözüyle aşağıdaki doğruluk ölçütlerinden hangisini eleştirmiştir?

Eğer başka bir toprakta değil de bu toprakta portakal ağaçları güçlü köklerle gelişiyor ve meyve veriyorlarsa, portakal ağaçlarının büyümesi için en doğru toprak budur. Eğer diğerleri değil de bu kültür, bu değerler sistemi insanın olgunlaşmasını destekliyorsa insan için doğru olan da bu değerler sistemi, bu kültürdür.

Buna göre bir bilginin doğruluk ölçütünün aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

Descartes’a göre doğruluk, hiçbir kuşkuya ve yanlış anlamaya yer vermeden, hem bize kendisini zorla kabul ettiren, zorunlu olarak bilincine vardığımız hem de kendisini diğer bilgilerden ayırdığımız bilginin özelliğidir.

Buna göre Descartes, bilginin doğruluğunu aşağıdakilerden hangisine dayandırmaktadır?

Rasyonalizm, bilginin akılla elde edilebileceğini savunur ve bunun yetkin bir örneği olarak matematiği görürken empirizm ise doğa bilimlerini örnek göstererek tüm bilgimizin algı ve deneyimden geldiğini iddia eder.

Bu iki görüş, epistemolojinin aşağıdaki sorularından hangisine doğrudan cevap niteliğindedir?

I. Bilgi, nesneyi doğru olarak yansıtır mı?

II. Bilgi akıldan mı yoksa deneyden mi gelir?

III. Bilgi kesin olabilir mi?

IV. Neyi bilebiliriz?

V. Bilgi olanaklı mıdır?

Yukarıdaki sorulardan hangileri “bilginin değerine” ilişkindir?

Kant’a göre insan zihni sadece duyularla algılanabilen görüngüleri bilebilir. Ancak bunların gerisinde yatan gerçeğin kendisini yani noumen’i bilemez.

Buna göre, Kant’ın bu görüşleri epistemolojinin aşağıdaki hangi sorusuna cevap niteliğindedir?

Septisizme göre varlığın kendisi bilinemez ve bu durum herhangi bir bilgiyi olanaksız kılar. Dogmatizm ise kendisinden şüphe edilmeyecek kesin, genel geçer bilgilere ulaşmanın olanaklı olduğunu savunarak septisizme karşı çıkar.

Bu parçada epistemolojinin aşağıdaki hangi sorusuna cevap aranmaktadır?

Pozitivizme göre olgusal alanın dışında kalan her şey metafiziktir ve metafiziğin bilgisel bir değeri yoktur. Duyulara dayanmayan, deneyle doğrulanamayan her tür bilgi anlamsızdır.

Buna göre pozitivistlerin bilginin kaynağı ile ilgili görüşlerini özetleyen ifade aşağıdakilerden hangisidir?