12+/Mezun Felsefe A Test 31

Bilimsel paradigmalar kendi aralarında çatışma içerisindedir. Bu çatışmada galip gelenler ile bugünkü bilim yapma tarzı oluşmuştur. Yine de galip gelen paradigmalar sonsuza dek varlıklarını sürdürmezler, zamanla terk edilebilirler ve yerine yenileri gelebilir. Örneğin, Batlamyus’un yer merkezli sistemi uzunca bir süre kabul edilmiş bir paradigmaydı. Fakat zamanla bu paradigma yetersiz kalınca yerine Kopernik’in güneş merkezli sistemi geçmiş ve yeni bilimi şekillendirmiştir.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir?

Popper’a göre bir bilgi, sınanmalardan sonra belli koşullar dile getirdiği zaman bilimseldir. Örneğin, “Su 100 derecede kaynar.” değil de “Şu koşullarda şu kadar tekrarlanan deneylere göre su 100 derecede kaynar.” ifadesi doğrudur yani bilimsel bir önermedir.

Bu görüşten hareketle bilimsel önermelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

“Deniz seviyesinde saf su 0°C’de donar ve 100°C’de kaynar değil mi? Normalde evet, fakat bazı araştırmacılar karbon nanotüplerde bulunan ufak boşlukların içinde kaynama sıcaklığındaki suyun donabileceğini keşfetmiştir.”

Bu bulgu aşağıdaki yargılardan hangisini destekler niteliktedir?

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel kuramla ilgili yanlış bir yargıdır?

Bilimsel gelişmelerin başlangıcının M.Ö. 6. yy’da İyonya’da ortaya çıktığı düşünülmektedir. İyonya’daki bilim daha çok felsefeyle bir arada olmuştur. Thales bir matematikçi ve fizikçi; Herakleitos fizikçi; Pisagor, Platon ve Öklid ise birer geometriciydi.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Ortaçağ Avrupa’sında bilimsel etkinlikler skolâstik düşüncenin etkisi nedeniyle durma noktasına gelmiş, bilim kilisenin kontrolüne girmiştir. Bu durumun da etkisiyle, İslam dünyasında 8. ve 12. yüzyıllar arasında bilim çok parlak bir dönem geçirmiştir. Bu dönemde Harezmî; aritmetik ve cebir astronomi ve coğrafyada, Biruni; astronomi, jeoloji, matematik, fizik, coğrafya ve tarihte; İbn-i Sina ise tıpta önemli çalışmalar ortaya koymuştur.

Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Bilim, genel geçerliliği olan ve herkesçe gözlemlenebilir olan gerçeklikten hareket eder. Vardığı sonuçları yine bu gerçekliğe dönerek doğrular. Felsefede ise hareket noktası somut gerçeklik olmak zorunda değildir ve vardığı sonuçları doğrulanabilir olmayabilir.

Bu parçada bilimin hangi bakımdan felsefeden farklı olduğu vurgulanmaktadır?

Bilimsel buluşlar dünyanın neresinde olursa olsun insanlara büyük hizmetler sunmaktadır. Tıp alanında geliştirilen bir aşı düşünelim. Bu aşıyı kimin nerede bulduğu elbette önemlidir fakat asıl önemli olan bu buluşun zaman ve mekana bağlı olmaksızın insan sağlığına yaptığı katkıdır.

Bu parçada bilimsel buluşların hangi yönü vurgulanmaktadır?

Felsefe, bilimin varsayımları, doğası, alanı ve yöntemi hakkında sorular sorarak bilime katkıda bulunur. Buna karşılık felsefe de bilimsel sonuç ve bilgilerden bakış açısını geliş- tirmek için faydalanır.

Bu durumu en iyi ifade eden yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Bilimin amacı, gerçeği bulmaktır. Olayların nedenini fayda ve zararlarını, sonuçlarını öğrenme güdüsüdür ki ilk çağlardan bu yana insan zekâsını sürekli bir araştırma ve incelemeye yöneltmiştir. Bu araştırma ve inceleme, medeniyetin gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Özellikle pozitif bilimlerin kesin ve değişmez kurallar halinde ortaya koyduğu gerçekler, insanoğluna daha rahat, daha medeni ve insanca yaşama yolunda ışık olmuştur.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yönelik bir açıklama söz konusudur?

Bilim, insanoğlunun kendini ve çevresini tanıma isteğinden doğmuştur. Gökyüzünün derin maviliklerinden süzülüp gelen yakıcı ışıklar, geceleri gümüş beyazlığındaki ayın parlaklığı, çakan şimşekler, engin denizler ilk insanları hayranlıkla karışık bir bilinmezliğin uçurumuna sürüklemiştir.

Buna göre bilimin temelinde aşağıdakilerden hangisinin bulunduğu söylenebilir?

Klasik bilim anlayışına göre olgusal olarak doğrulanabilen önermeler anlamlı, olgusal içerikten yoksun olan doğrulanamayan önerme anlamsızdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi olgusal olarak doğrulanamayan önermeye örnek verilebilir?