12+/Mezun Felsefe A Test 30

Aşağıdakilerden hangisi bilimi etkinlik olarak gören felsefi anlayışın tezlerinden biri olamaz?

I. Bilimsel bir problemin çözümüne yönelik yapılan geçici açıklama

II. Varsayımların deney ve gözlemle doğrulanması sonucunda oluşturulan güvenilir açıklama

III. Kesinleşmiş açıklamaların matematiksel formüllerle ifade edilmesi

Bu açıklamalar sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?

    I              II              III    

Bilimin temel bir özelliği de elde dilen bulgulardan hareketle henüz olmamış bir olayı önceden kestirebilmektir. İnsanlık ay tutulmasının ne zaman gerçekleşeceğini ya da önümüzdeki bir hafta boyunca hava durumunun nasıl bir seyir izleyeceğini tahmin edebilir bir seviyeye ulaşmıştır.

Bu parçada bilimin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Bir telefon santralinin kablolarına baktığım zaman benim farklı farklı renklerdeki telefon kablolarının bir karmaşasını gördüğüm yerde, aynı yere bakan bir elektrik mühendisi kablo bağlantılarının düzenli bir örüntüsünü görür.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Biz kendi gözlerimizle dünyanın ayaklarımızın altında sapasağlam durduğunu, ay, güneş ve yıldızların dünyanın etrafında döndüğünü görürüz. Her gün yaptığımız bu gözlemden daha sağlam ne olabilir ki? Buna rağmen Kopernikus getirdiği yeni öğretiyle bu en güvenilir gözlemimizin yanlış olduğunu bunun bizim bakış açımızla ilgili öznel bir görünüş olduğunu göstermişti. Biz doğa gerçeğini olduğu gibi değil bize göründüğü gibi görmekteyiz.

Bu parçada insanın bakış açısına yapılan eleştiri aşağıdakilerden hangisidir?

Olgular birbirine neden etki bağıyla bağlıdır. Aynı nedenler, aynı koşullarda aynı sonuçları değişmez bir belirlenimle ortaya çıkarır. İşte bilim bu ön varsayımdan hareket ederek deneyler, gözlemler yapar ve olguların temelindeki nedenleri açığa çıkarmaya çalışır.

Bu parçada bilimin dayandığı hangi ilkeden söz edilmektedir?

“Sihirli kuş kırk ayaklı köpeği görünce koşarak uzaklaştı.” şeklinde bir önerme mantıkçı pozitivistlere göre bilime konu olamaz.

Bu durum, mantıkçı pozitivizmin aşağıdaki tezlerinden hangisiyle ilgilidir?

Nasıl ki bir biyolog yalnızca canlı varlıklara yönelip diğer varlık türleri ile ilgilenmiyorsa jeologda yeryüzü hareketleri ve yerin yapısı dışında farklı bir varlık alanına yönelmez.

Bu parça bilimin hangi özelliğine örnek gösterilebilir?

“Eğer demir bir çiviyi bir hafta süreyle bir su bardağının içinde tutarsam çivi paslanacaktır. Su, demirle tepkimeye girdiğinde, demir oksidi meydana gelir. Peki çiviye ne olacağını nerden biliyoruz? Bunun cevabını verirken geçmiş deneyimlerimize dayanarak belli bir süre için demir suyun etkisine maruz kaldığında paslandığını bildiğimizi söylemek olacaktır.”

Bu parçaya göre, bilimin gelecekte olabilecek olan bir durumu tahmin etmesinin dayanağı aşağıdakilerden hangisidir?

Pythagoras evrenin arkesinin sayılar olduğunu söylerken sayıların kutsal olduklarına inanıyordu.

Bu örnek, bilimin aşağıdaki özelliklerinden hangisine ters düşmektedir?

İpin ucunda sallanan bir taşı gözlemleyen bir Aristotelesçi fizikçi, onda yerdeki doğal bir hareketsizlik durumuna ulaş- maya çalışan bir taş görecektir.Ancak Galileo ve Newton tarafından kurulmuş olan yeniçağ fiziğinin sunduğu kavramsal çerçeve içinde çalışan biri, onda evrensel çekim ve enerjinin dönüşümü yasalarına göre bir sarkaç görecektir. Dolayısıyla bu iki gözlemcinin algıladığı şey, aynı şey olmayacaktır.

Bu durum, bilimde aynı olgunun farklı değerlendirilmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunu göstermektedir?

Bilimi etkinlik olarak gören filozoflar;

I. Bilim, bilim insanlarının özel koşullarından etkilenir.

II. Bilimde ilerleme değil paradigmatik devrimler vardır.

III. Bilim deneyle doğrulanabilen anlamlı önermelerden oluşur.

yargılarından hangilerini eleştirirler?