12+/Mezun Felsefe A Test 28

Aşağıdakilerden hangisi siyaset felsefesinin konularından biri değildir?

Rönesans’ın doğuşuyla Ortaçağ sonrası adeta unuttuğumuz “insan”ın yeniden keşif süreci başlamıştır. Bu süreç yeni bir insan tanımını, yeni bir hayat duygusunu ve yeni bir dünya görüşünü ortaya çıkarmaya başlamıştır. İnsan temelli bu “yeni hayat”, günlük yaşamı etkileyip değiştirmekle birlikte, siyaset felsefesinde de radikal dönüşümler yaratmıştır. Artık yazılan ve konuşulan her şeyde daha fazla özgürlük, adalet ve eşitlik kavramları öne çıkmaya başlamıştır. Ortaya çıkan talepleri karşılamak için elbette yönetim sistemleri de ya kendini bu sürecin gereklerine teslim etmiş ya da yok olmak zorunda kalmıştır.

Parçaya göre, siyaset felsefesi ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Siyaset sosyolojisi, siyaset felsefesinden içeriği, konuyu ele alış tarzı ve sonuçta ortaya koyduğu fikirler bakımından ayrılmaktadır. Siyaset felsefesi mevcut devletleri ve yönetim biçimlerini ele almak ve karşılaştırmalı nesnel yargılar ortaya koymak gibi bir bakış açısıyla hareket etmek yerine, bunları ortaya çıkaran hususların temeline inmek ve nihai bir söylemle ideal yönetim düşüncesi geliştirmeyi hedeflemektedir. Siyaset sosyolojisinin verilerini de kullanan siyaset felsefesi için var olanın yanında, olması gereken yönetim düşünceside ortaya konulmaktadır.

Aşağıdaki yargılardan hangisi, siyaset sosyolojisi’nin bir özelliğidir?

I. Bürokrasi: Toplum ve devlet işlerini yasalar çerçevesinde yürüten, hiyerarşik yapıdaki memurlar topluluğudur.

II. Meşruiyet: Yönetici konumundaki kişilerin yetkilerinin, anayasa ve halkoyuyla seçilen meclis tarafından kısıtlandığı yönetim biçimidir.

III. Birey: Bir toplumun üyesi olan, düşünceleriyle diğer insanlardan ayrılan, kendisine ait bir kimlikle toplumda yer edinen insanlardan her biri.

IV. Egemenlik: Bir toprak parçası üzerindeki topluma ait yönetimin kural koyma gücü ve hukuk yaratma kudretidir.

V. Sivil Toplum: Devlet organizasyonu içinde yer alan memurların, aralarındaki ilişkilerini düzenleyen normlar bütünü.

Siyaset felsefesi’nin yukarıdaki temel kavramlarından hangilerinin açıklamaları yanlış verilmiştir?

Machiavelli, bireyin mutluluğu için uğraşmaz. Bu öncelik onun umurunda bile değildir. Bütün amacı aslında sadece devletin bekası ve mutluluğudur. İnsanlar da bunun için vardır. Machiavelli’ye göre; insan bir doğa gücüdür, canlı bir enerji kaynağıdır. Bu yüzden Hristiyanlığın çizmiş olduğu mütevazı, alçakgönüllü insan tipine karşıdır. Onun özlemini çektiği insan tipi ilkçağ insanı gibi, atılgan ve üretken olanlardır. İnsan gerekirse ulvi bir amaç için devletin varlığını, kendi varlığına tercih edebilmelidir. Machiavelli’ye göre iki tür insan vardır: Tarihi yaşayanlar ile tarihi yapanlar. Malzeme olanlar ile mimar olanlar. Onun gönlü şüphesiz ikincisinden yanadır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Bireysel haklar ve özgürlükler, anayasanın belirlediği temel özelliklerinden olup demokrasinin vazgeçilmezleridir. İnsanın doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlükler, yasalarla güvence altına alınmıştır. Temel haklar; kişisel (koruyucu) haklar, toplumsal haklar, ekonomik haklar ve siyasal haklardan oluşmaktadır.

Buna göre aşağıdaki temel haklardan hangisi, içerik itibariyle diğerlerinden farklıdır?

Bürokrasi, Latince “burrus” ve Yunanca “kratic” kelimelerinden oluşmaktadır. Bürokrasi, doğrudan çevrildiğinde üstünlük, hakimiyet anlamına gelir. Aslında bu anlam, bürokrasinin kötü uygulamalarına bakıldığında, kelimenin içeriğiyle özdeşleşmiştir. Bu anlamda akıllara işlerin yavaşladığı, memurların toplum üzerindeki egemenliğini dayattığı hantal bir yapı olarak gelmektedir. Oysa ki kavramın gerçek sahibi Max Weber’e göre bürokrasi; işbölümü, atamalarda liyakat ve yetenek, herkesin uyduğu yazılı kurallar, gayrişahsîlikten oluşan resmi ve hiyerarşik devlet örgütlenmesidir. Bürokrasinin ne olduğu kitaptaki tanımlarından çok, aslında yöneticilerin ve uygulayıcıların bunları özümsemiş olmasına bağlıdır.

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Ey oğul! Beysin…

Bundan sonra öfke bize, uysallık sana…

Güceniklik bize, gönül almak sana…

Suçlamak bize, katlanmak sana…

Geçimsizlikler, çatışmalar, anlaşmazlıklar bize, adalet sana…

Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize, bağışlama sana…

…İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın.

Şeyh Edebali’nin Osman Gazi’ye yaptığı nasihatından yapılmış bu alıntıdan aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

Devletler, varoluşunu ve gücünü halktan, dinden, törelerden yahut yazılı hukuktan alarak sürdürmektedir. Devlet bi- çimlerinin, tarihsel sürecine bakıldığında, bu temel değerler üzerinde inşa edilmiş olduğunu görmekteyiz. Pek çok iktidar, yönetimsel gücünü bu argümanları temellendirerek sürdürmüştür.

Yukarıdaki açıklama aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı niteliğindedir?

Max Weber, siyaset felsefesinde egemenlik kavramına ilişkin birtakım çıkarımlarda bulunmuştur. Ona göre üç tür egemenlik bulunmaktadır. Bunlar monarşi ve feodal yönetimlerde görülebilen töre ve toplumsal normlara göre şekillenen geleneksel egemenlik; halkın, bir kişinin kahramanlık ve karakterinin gücüne duyduğu itaat ve saygısıyla oluşan karizmatik egemenlik; yönetimin anayasa ve hukuka uygun olarak seçimle şekillendiği rasyonel egemenliktir.

Weber’in egemenlik türlerini açıklarken kullandığı ölçütü belirleyen, temel unsur aşağıdakilerden hangisidir?