12+/Mezun Dil ve Anlatım A Test 9

(I) Jack London her ne kadar romanlarıyla tanınsa da onun asıl ustalığını sergilediği edebî tür hikâyedir. (II) Yaşamı boyunca iki yüze yakın hikâye kaleme alan London, yaşadığı dönemin toplumsal karmaşalarına duyarsız kalmamıştır. (III) Tıpkı romanları gibi hikâyelerinde de toplumsal meselelere eğilmiştir. (IV) Kapitalist sistemin acımasızca palazlandığı 20. yüzyıl başlarında, benimsediği toplumcu görüş doğrultusunda, bireyin sınıfsal kavgasını, toplumsal olayları ve insan-sistem çelişkisini anlattığı hikâyelerinde trajik ama bir yandan da destansı bir ton tutturmuştur. (V) 12 hikâyesinin yer aldığı Meksikalı”da bu tarz hikâyeleri öne çıkmaktadır. (VI) Seçkide yer alan hikâyelerin bir kısmı da insan-doğa çekişmesini ve Jack London’ın birçok eserinde izini sürdüğümüz deniz tutkusunu karşımıza çıkarmaktadır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde III. cümledeki yargının nedeni belirtilmiştir?

(I) “Kızıl Moskova”, Bulgakov’un gazete ve dergilerde yayımlanmış öykü, makale ve hicivli kısa eleştirilerini bir araya getiriyor. (II) Bulgakov’un fantastik gerçekçi eserlerinin büyük kısmı doğrudan gerçek olaylara dayanmaktadır. (III) Buna bağlı olarak derlemedeki öykülerin de onun Sovyet rejiminin kurulduğu o ilk yıllarda karşılaştığı olayların sahne sahne alay ve eleştirisi olduğu söylenebilir. (IV) Bu metinleri 21. yüzyılda okurken bizim sosyal medya sayfalarında sıkça karşılaştığımız, daha bir türe oturtamadığımız alay ve eleştiri biçimlerine benzetmek de mümkün. (V) Sonuçta bunlar, gazete ve dergilerde birçok kişiye ulaştırılıp yaygınlaştırılmak üzere yazılmış metinler. (VI) Bu metinlerle Bulgakov amacına ulaşmış görünüyor.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi kendinden sonraki cümlede bildirilen yargının nedeni durumundadır?

(I) Tarihçi Doç. Dr. Şaduman Halıcı’nın bu kitabı, Çerkez Ethem üzerine, yeni bilgi ve belgelere dayanan bir çalışma olarak görülüyor. (II) Bugüne kadar Çerkez Ethem üzerine yazılmış kitaplarda onun yurt dışındaki hayatıyla ilgili çok az bilgi bulunuyordu. (III) Şaduman Halıcı bu kitabıyla, Çerkez Ethem ile ilgili bu eksikliği gideriyor. (IV) Özellikle dış ve iç istihbarat bilgilerine dayanan yapıt, titizlikle araştırılmış yeni belgelerle bu alandaki bir boşluğu doldurmaya çalışıyor. (V) Ethem’in yurt dışı bağlantıları, “Yüz Ellilikler”le ilişkileri ve çelişkileri ilk kez gün ışığına çıkıyor.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde eylemin gerçekleştirilme amacı da verilmiştir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koşul gerçekleşmese de yargının gerçekleşeceği” anlamı vardır?

Aşağıdakilerin hangisinde “üzere” sözcüğü cümleye amaç anlamı katmıştır?

(I) Yeşilçam’da bir dönem çok sayıda tarihî film çekildi. (II) Battal Gazi, Köroğlu, Malkoçoğlu bunlardan sadece birkaçı. (III) Epik ögelerin ağır bastığı bu filmler, birtakım olağanüstülükleri de barındırıyordu. (IV) Bazı aksaklıklarına rağmen filmler beğeni topluyordu. (V) Seyirciler, açık hava sinemalarını tıka basa dolduruyorlardı. (VI) Bu furya yaklaşık on beş yıl sürdü.

Numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki yargıyı örneklemektedir?

Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde öğüdün gerekçesi de açıklanmıştır?

(I) “Beş Şehir”, “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”, “Huzur” gibi eserleriyle Türk edebiyatının mihenk taşı olan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, üzerinde en az durulan yönlerinden biri, halk edebiyatı ve özellikle türkülere bakışıdır. (II) Nurettin Albayrak, “Tanpınar’ın Türküsü”nde bu alandaki boşluğu doldurma isteğiyle yazarın Türk halk müziğiyle kurduğu ilişkinin izlerini hem yaşam öyküsünde hem de edebî serüveninde sürüyor. (III) Tanpınar’ın türkülerle ilgili fikirlerini serimlerken aynı zamanda edebî metinlerinde bahsi geçen türkülerin sözlerini ve notalarını da ilk kez kayıt altına alıyor. (IV) Tanpınar’ın halk kültürü ve müziğine bakışı somut tespitlerle edebiyat-sanat dünyasındaki yerini alıyor. (V) Ayrıca böyle bir çalışma eleştirmenlerimizin Tanpınar’ı bir de müzik bağlamında değerlendirmesini zorunlu kılıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde eylemin gerçekleştirilme amacı belirtilmiştir?

I. 1453’te İstanbul’da başlayan Türk, Müslüman halkın iskânıyla birlikte şehirde yeni bir kültürel sentez ortaya çıktı.

II. Anadolu, Rumeli, Kafkasya, Ortadoğu ve Kırım’ın kır çiçekleri, İstanbul’a özgü bir tür yaratmak adına aşılı gül, lale ve menekşeye dönüştü.

III. Saraydaki Enderundan, Mevlevihanelerden, tekkelerden şehre, halka yayılan müzik bugün Türk sanat müziği veya klasik Türk müziği olarak nitelendirilen müziği oluşturdu.

IV. Bektaşi dergâhlarında ve halk arasında Türk halk müziği olarak adlandırılan müzik yankılanıyordu.

V. 19 ve 20. yüzyıllarda İstanbul büyük göçlere sahne olunca halk müziğinin renkleri çoğaldı; çalgılar, icra teknikleri zenginleşti.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde “amaç-sonuç” ilişkisi vardır?

Numaralanmış dizelerin hangilerinde yargı, gerekçesiyle verilmiştir?