12+/Mezun Dil ve Anlatım A Test 24

“Okumadan geçen bir gün, yitirilmiş bir gündür.” diyor Jean Paul Sartre. Beri yandan ülkemizdeki okuma oranlarıyla ilgili rakamlar âdeta bütün ömrümüzü boşa geçirdiğimizi acı bir şekilde hissettiriyor. Okuma alışkanlığımızın artabileceğine dair insanı umutlandıran gelişmeler de ne yazık ki olmuyor. Çünkü Türkiye’nin dört bir yanında insanlar ve çeşitli kurumlar kütüphane açmak ya da okullara kitap toplamak için didinip durmuyor.

Bu parçada okumakla ilgili asıl anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa devrilince çok sevdiği kızıyla damadı arasına da ayrılık girer. İstanbul’a girişi yasaklanan damat sürgün hayatı yaşarken valinin kızı, neredeyse her gün kapısını aşındırır Osmanlı sarayının. Kocasının affedilmesini ve İstanbul’a gelmesine izin verilerek eskisi gibi mutlu bir yaşam sürmelerini isteyen kadının bu dileği kabul edilir sonunda. Uzun bir aradan sonra kavuşan iki sevgilinin hiç çocukları olmaz. Ama onlar, günümüzde çocuk sesleri arasında yatıyorlar. Mehmet Ali Paşa’nın kızı Zeynep Hanım ile kocası Kâmil Bey bir çocuk hastanesi kurar. Hastanenin bahçesindeki türbede yan yana yatan iki sevgili sayesinde de aşk, İstanbul’un bir hastanesine ad olur.

Bu parçada ne anlatılmaktadır?

Yazılarıma başlarken tam olarak ne yazacağımı ben de bilmem. İşin aslı bilmek de istemem. Ne yazacağımı ben de merak ederim. Beni yazıya bağlayan da bu merak duygusudur. Ne yazacağımı bütün ayrıntılarıyla bilseydim, her şeyi planlasaydım oturup yazmazdım. Zaten bildiğim bir şeyi niye yazayım? Öykülerin nasıl sonuçlanacağını çoğunlukla bilmem. Yazdığım metinle birlikte karar veririm nasıl sonuçlanacağına. Başlangıçta düşündüğümden çok farklı bir metin çıkabilir ortaya.

Bu parçada yazarın asıl anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

Heykel, malzemesi olan taşın yontulmasıyla oluşur. Ancak şiir, malzemesi olan dilin yoğrulmasıyla ve yontulmasıyla var olmaz. Şair, dile sahip değildir; dil şaire ve her şeye sahiptir. Şairi, şair olarak var kılan da dilin kendisidir. Onu, şiiri yazdığı ana gelinceye kadar biçimlendirmiştir. Şair, dilin içinde devinir ama ancak dilin imkân verdiği ölçüde özgür yani bir bakıma mahpustur.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Yaptığımız şeyin adı: Olmayan parayı harcamak! Kulağa sağlıklı geliyor mu? Hayır, kesinlikle gelmiyor. Oysa bu ülkede milyonlarca insanın her gün, her alışverişinde yapmakta olduğu şeyin adı bu! Marketlerde eski bozuk para sendromlarını aratan kredi kartı kuyrukları oluşuyor. Acayip bir kasa bürokrasisi… Adam bir gazoz almış, kadın bir kutu kibrit almış, parasını kredi kartıyla ödemeye çalışıyor. Neden? Peşin ödememek için… İnsanın içini sarıveren o “hiç ödemiyormuşluk hissi”ne kapılabilmek için… Aslında hiç ihtiyaç duymadığımız ve peşin parayla asla yanına yaklaşmayacağımız şeyler bizi kredi kartlarımızdan tutup kendine çekiveriyor. Eve geldiğimizde o ‘şey’i neden satın aldığımızı bile hatırlayamıyoruz.

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bazı sanatçılar, sınır tanımamayı sanatlarının merkezine oturtuyorlar ama aslında kendi sınırlarını koyarak o sınırlar içinde olmayanı, o anlayış çerçevesinde yazıp çizmeyeni, düşünmeyeni dışlıyorlar. Kendini usta sayanların birçoğunda, artık kendisiyle aynı konuma gelmiş şairleri okumama gibi umursamazca hatta hiçe sayıcı bir tutum gözleniyor. Bu, onların kendilerini kilitledikleri bir bencilliktir ve sanatçıda olmaması gereken bir özelliktir.

Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Osmanlı şiiri ile halk şiiri yıllarca karşılaştırılmıştır. Bana gereksiz geliyor bu, çünkü ikisini de bizim zekâmız üretmiş. Aralarında entelektüel farklar var. Osmanlı şiirinin büyüklüğü çoğu eleştirmence kabul edilmiştir. Ancak Osmanlı şiirinin savunucularını tevazuya davet ediyorum. Çünkü halk şiirinde öyle derin, öyle çarpıcı imajlarla söylenmiş dörtlükler var ki bütün entelektüel birikimimizi yerle yeksan eder. Bilgeliktir bunun adı.

Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

İnsanın kendisinin ve diğerlerinin bir makine olduğunu, hep bir tekrarda olduğunu, olaylara, konuşulanlara hep aynı tepkileri verdiğini keşfetmesi acı bir deneyim. Bir kişinin konuşmalarını kayda alsanız hemen her gün benzer şeyleri söylediğini, benzer şeylere huysuzlandığını, benzer şeylerde sırtının sıvazlandığını, aynı şekilde yaşadığını, gittiğini, geldiğini ve bu ezberin biraz bozulması durumunda aslında farklı bir tecrübeye açılabileceği hâlde o kapıyı hemen kapattığını görüyorsunuz. Bu bana insanın farklı şeyleri sezebilmekte, anlamada, tasnifte önündeki en büyük engel gibi geliyor.

Bu parçada yazarın vurgulamak istediği aşağıdakilerden hangisidir?