11.Sınıf Felsefe Test 12

Karlarla kaplı bir ağaç, izlediğimiz bir film niçin hoşumuza gider? Niçin bizde sevinç duygusu uyandırır? Bunun cevabı kısaca “güzel” oldukları içindir. İşte güzel diye adlandırılan ve bizde hoş bir duygu, zevkli bir heyecan uyandıran her şeyi irdeleyen felsefe disiplinine estetik denir.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Croce’ye göre, sanatçı için doğa sadece yol gösteren bir araçtır. Doğal güzel bu açıdan hiçbir zaman model olmayıp sadece ilham kaynağıdır. Kısacası doğa kendi başına ne güzeldir ne de çirkin.

Bu parçada, aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktadır?

M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ressam Zeuxis, elinde üzüm tutan bir çocuğun resmini yapmış ve üzümler öylesine gerçek gibi duruyorlarmış ki kuşlar gelip yemeye kalkışmışlar. Bundan dolayı övüldüğü zaman, Zeuxis, üzülerek, “çocuğun resmini daha iyi yapsaydım kuşlar ondan çekinir üzümleri yemeğe gelmezdi” demiş.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Platon’a göre güzel, her şeyden önce düşünülür dünyada ya da aşkın dünyada var olan bir “kendinde şey”dir. Buna göre bu dünyadaki bütün göreli güzelliklerin kaynağıdır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin üzerinde durulmamıştır?

Sanatçı için güzel, yapıtının sonucudur; izleyici için yapıt, güzelin kaynağıdır.

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Güzellik varlıkların yapısında var olan bir şey değildir, ruhumuzun bir eylemidir. Güzellik bir yanılsamadır. Mutlak güzellik yoktur. Fakat bizim kendine özgü ve kendi içinde uyumlu olarak düşündüğümüz şey, bize güzelmiş gibi görünür.

Bu parçada, aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte sanat eserlerinin çoğaltılabilme olanağı oluşsa da, yeni oluşturulan ürün asıl olanın yerini hiçbir zaman tutmamıştır. Sanat eseri kendi özel atmosferini yaratarak diğerlerinden ayrılır, farkını ortaya koyar. O tekrarlanamadığı için sanattır.

Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Sanat eserinin temel özelliklerinden biriside düş gücü ve becerisi sonucunda ortaya çıkmasıdır. Bundan ötürü doğada görülen söz gelimi Kapadokya’daki Peri Bacaları, Damlataş Mağarası’ndaki sarkıt ve dikitler, Pamukkale’deki travertenler harika oluşumlar olsalar da sanat eseri sayılmazlar.

Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmak istenmiştir?

Eğer bir etkinlik öncelikle bir gereksinimi gidermeye ya da bir konunun açıklamasını yapmaya yönelikse, o etkinlikten doğan ürün sanat eseri olamaz. Örneğin; bir bisiklet ya da bir fizik kitabı sanat eseri değildir.

Parçada sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmak istenmiştir?

Sanatçı, içinde yaşadığı doğal ve toplumsal çevrenin büyük ölçüde etkisi altında kalır. Ormanlık ya da dağlık bölgelerde, sisli ya da güneşli ülkelerde yaşayan sanatçılar eserlerinde geniş ölçüde doğal çevrelerini yansıtmışlardır. Bunun gibi, sanatçının ele aldığı konu öncelikle kendi insanı, kendi toplumudur. Onun sanat anlayışına yön veren de toplumsal değerleridir. Nitekim Osmanlı Devleti’nde sanatçılar İslam dininin etkisiyle batı türü resim sanatına değil çini, minyatür ve hattatlık alanına yönelmişlerdir.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Kant’a göre bazı kişisel hoşlanmalar, o kişilerin eğilimlerine ve kişisel özelliklerine bağlıdır, ama estetik yargıların temeli olan güzel, kişisel değil, evrenseldir. Herkeste bulunan estetik zevklere göre verilen bu hükümler tartışılabilir fakat ortak estetik yargılar tartışılamaz.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?