11.Sınıf Dil ve Anlatım Test 15

Deneme türüyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki yazar – eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Kaleminden çıkanı birkaç kez okumayan, bir iki yerini düzeltmeyen yazarı pek sevmem. Kendini beğenmiş bir adamdır, yanılabileceğini pek aklına getirmiyor demektir. Öyle yazarların okurlarına da saygıları yoktur. Ama bir yazdıklarını bir daha bir daha okuyan, bir türlü ellerinden bırakmayan, boyuna düzeltmeye çalışan yazarlardan da hoşlanmam. Yazdıklarını öyle uzun uzun çalışmakla güzelleştireceklerini sanırlar. Oysaki üslup, kişinin ta kendisi olduğuna göre sonradan düzeltilemez; güzelleştirilemez. Kalemden nasıl çıktıysa öyle kalır.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. Şiir üzerine tartışmalar, çekişmeler sürüp gidiyor. Bir bakımdan iyi bir şey; doğru, yanlış hepsi de ilgiye değer birtakım düşünceler üzerinde durmamıza, kendimizin hangi yandan olduğumuzu, ne demek istediğimizi daha açıkça anlayıp anlatmaya çalışmamıza vesile oluyor. Bir bakımdan araştırmamız ne olduğumuzu bilmediğimizden gelmez mi?

II. Dost ve dostluk dediğimiz, çoğunlukla ruhlarımızın beraber olmasını sağlayan bir rastlantı ya da zorunlulukla edindiğimiz ilintiler, yakınlıklardır. Benim anlattığım dostlukta ruhlar o kadar derinden uyuşmuş, karışmış, kaynaşmıştır ki onları birleştiren dikişi silip süpürmüş ve artık bulamaz olmuşlardır.

Aşağıdakilerden hangisi verilen parçaların ortak özelliği değildir?

Yalnız yaşamanın bir tek amacı vardır sanıyorum; o da daha başıboş, daha rahat yaşamak. Fakat her zaman, buna hangi yoldan varacağımızı pek bilmiyoruz. Çok kez insan dünya işlerini bıraktığını sanır oysaki bu işlerin yolunu değiştirmekten başka bir şey yapmamıştır. Bir aileyi yönetmek, bir devleti yönetmekten hiç de kolay değildir. Ruh nerede bunalırsa bunalsın, hep aynı ruhtur; ev işlerinin az önemli olmaları, daha az yorucu olmalarını gerektirmez. Bundan başka, saraydan ve pazardan el çekmekle hayatımızın baş kaygılarından kurtulmuş olmuyoruz. Dertlerimizi avutan akıl ve hikmettir, o engin denizlerin ötesindeki yerler değil.

Bu parçanın dil ve anlatım özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Alman tarihçilerinin dilinde kültür lafı, daha önce mevcut olan medeniyete çok yakın bir mana kazanır. Bununla beraber birtakım ayrılıklar önerilir. Kültür, insanoğlunun fiziki dünyaya, fiziki çevreye söz geçirmek için sahip olduğu kollektif araçlar bütünüdür. Başka bir deyişle ilim, teknik ve uygulamalarıdır. Medeniyet ise insanın kendini inzibat altına alması; fikirce, ahlakça, ruhça yükselmesi için lüzumlu olan kollektif araçların tümü, güzel sanatlar, felsefe, din ve hukuk gibi… Ama bunun aksini ileri sürenler de var. Onlara göre medeniyet, toplum yaşayı- şının maddi ve faydacı amaçlarına hizmet eder; akılcı dır. Emeğin, üretimin, teknolojinin ilerlemesi için gerekli bir akılcılık. Peki kültür, o da toplum yaşayışının daha manevi yönlerini kucaklar; saf düşüncenin, hassasiyetin, idealizmin meyvesidir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Kültür denilince daha ziyade bir milletin tarih boyunca yarattığı eserler anlaşılır. Bu doğrudur. Kültürü oluşturan unsurların hemen hemen hepsi, tarih içinde asırlar boyunca nesillerin işlemesi ile meydana gelir ve mü- kemmeliyete ulaşır. Dil, edebiyat, musiki, mimari, din ve devlet oluşumlarını inceleyince bu durumu açıkça görürüz. Tarih, binlerce yıllık deneme ve hayat tecrübesinin mahsulüdür. Tarihi en iyi şehirler, kütüphaneler, müzeler gösterir.

Bu parça yazılış amacına göre hangi deneme türü içerisinde yer alır?

Dilimiz, konuşma dilimizden çok yazı dilimiz, yıllardan beri, yüzyılı aşkın bir zamandan beri durmadan değişiyor. Değişmesini bir dileyen oldu bir buyuran oldu diye değil, değişmesi gerektiği için değiştirmek zorunda olduğumuzdan, içimizden duyduğumuz için değişiyor. Elimizdeki dille, dünden kalan dille, istediğimizi söyleyemediğimiz, istediğimiz gibi söyleyemediğimiz için değişiyor. Bu değişme, bir bakıyorsunuz hızlanıyor, çok kimseleri şa- şırtacak, başlarını döndürecek kadar hızlanıyor; bir bakıyorsunuz ağırlaşıyor, artık duracak sanıyorsunuz. Ama durmuyor. Durdurmak kimsenin elinde değil; durdurabilsek, çoktan durduracaktık. Yazarlarımızın çoğu ta başlangıçtan beri, bu değişmeye sinirleniyor, bu değişmeyi istemiyor. Kimi öfkelenip bağırıyor. Sonra öfkeleneni de eğlenip alay edeni de değişmeye uyuyor, dilini değiştiriyor, bir gün önce istemediği yeni dille yazıyor.

Bu parçada dildeki değişimle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?