10. Sınıf Türk Edebiyatı Test 20

Kötüye meyletmedim işim merd ile

Kötüler aradan çıksın derd ile

On yıl yürüttüm koyunu kurd ile

Tecellî eyledi ol Ganî Yezdân

Bu dörtlükte aşağıdaki kafiye türlerinden hangisi kullanılmıştır?

I. Sağ gözün lâledir sol gözün nergiz

Sol kaşın kemandır sağ kaşın hilâl

Sağ gözün aman gün görmesin hergiz

Sol gözün dünyada çekmesin melâl

II. Budala’yım der ki bilin

Dinleyin sesin bülbülün

Vakti geçince bir gülün

Solar goncalmaz goncalmaz

Numaralanmış bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi ortaktır?

Gurbet kemendini taktım boynuma

Kısmet defterini koydum koynuma

Ayrılık hil’atin geydim eynime

Aceb ne diyarda kalır ömrümüz

Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Asıl adı Hüseyin olan 18-19. yüzyıl âşıklarından —-, Erzurum’un Narman ilçesinde yetişmiştir. Âşık Erbabi’nin çıraklığında âşılık hünerinin inceliklerini öğrenen sanatçı sonrasında diğer birçok saz şairi gibi yöre yöre gezerek sanatını icra etmiştir. Başta koşma olmak üzere semai, destan, gazel, musammat, müstezad ve divan gibi türlerde eser veren âşık, “Ervah-ı ezelde levh-i kalemde / Bu benim bahtımı kara yazdılar / Gönül perişandır devr-i âlemde / Bir günümü yüz bin zâra yazdılar” dizelerinin sahibidir.

Bu parçadaki boşluğa getirilmesi gereken isim aşağıdakilerden hangisidir?

Nuh’un gemisine bühtan edenler

Yelken açıp yel kadrini ne bilir

O Süleyman kuş dilini bilirdi

Her Süleyman dil kadrini ne bilir

Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?

Dedim: “Nere giden?” dedi: “Gelirim.”

Dedim: “Ben âşıkım.” dedi: “Bilirim.”

Dedim: “Yar yoluna bir gün ölürüm.”

Günahım boynuna biner mi bilmem?

Bu dörtlüğün teması aşağıdakilerden hangisidir?

I. On beş yaşlarında indim pınara

Bir çift suna kalktı çay kenarından

Kalbime köz koydu, böğrüme yara

Geçmez olsaydım köy kenarından

II. Hohlayıp siliyorum iyice

Gözlüğümün camlarını

Göğe bakıyorum gözlerimi kısarak

Güneye gidiyor bir leylek sürüsü

Numaralanmış şiirlerin karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki isimlerden hangisi halk edebiyatı temsilcilerinden biri değildir?

1772’de Bolu’nun Reşadiye nahiyesinde dünyaya gelen şairin asıl adı İbrahim’dir. Konya’da, Hacı Asım Usta adlı bir ihtiyarın işlettiği kahvede ocakçılık ettiği, saz çalmaya orada başladığı, yetişip olgunlaşmasında Mevlevî dervişlerinin önemli bir rolü olduğu ve bu dönemde kendisine Lütfî mahlasının verildiği bilinmektedir. Hem aruz hem hece vezniyle şiirler söylemiş olan âşık İstanbul yıllarında Hüsrev Paşa tarafından himaye görmüş, II. Mahmud’un fes yeniliği üzerine söylediği kaside ile bir süre Çağa ayanlığı makamında bulunmuştur.

Bu parçada tanıtılan halk şairi aşağıdakilerden hangisidir?

Aşk derdine merhem sordum âlemde

Ne Eflatun bilir ne Lokman yazar

Kaçan âşık kayd olduysa kalemde

Anların hâlini perişân yazar

Bu dörtlük aşağıdaki halk edebiyatı türlerinden hangisine örnektir?

Bayburtlu Zihni, Sümmani ve Gevheri gibi divan şiiri tesirinde kalan, divan şiiri çerçevesinde yaşayan âşıklarda divan edebiyatının yoğun etkisi görülür. Bu âşıklarda tam anlamıyla divan şiirinin havasını, tekniğini ve ruhunu bulamazsak da klasik şiirin şekil, ölçü ve temalarıyla divan oluşturacak biçimde şiirler yazıldığını görüyoruz. Osmanlı kültürünün merkezi olan İstanbul’da âşıklık geleneği, klasik müzikten de ögeler almış, klasik Türk müziği makamları ve aruzlu şekiller âşık fasıllarında önemli yer tutmuştur. Klasik şiir çerçevesinden uzak yaşayan âşıkların, şiirlerinde şiirin merkezine güzellikleri ve bunlara bağlı heyecanı ve duyarlılığı koyup çevrelerini dekor olarak aldıklarını ve doğayla bezediklerini görüyoruz.

Bu parçadan âşık tarzı halk şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

I. Seyrani

II. Gevheri

III. Karacaoğlan

IV. Âşık Ömer

V. Dadaloğlu

XVII. yüzyıl âşıkları denilince ilk akla gelenlerden birinin —- olduğu söylenebilir.

Bu parçadaki boşluklara isimleri numaralanmış âşıklardan hangisi ya da hangileri getirilemez?