10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Test 23

Sözlükte “bilmek” anlamına gelen ilim (ilm) genellikle “bilgi” ve “bilim” karşılığında kullanılır. Klasik sözlüklerde “bir şeyi gerçek yönüyle kavramak, gerçekle örtüşen kesin inanç (itikad), nesneyi olduğu gibi bilmek, nesnedeki gizliliğin ortadan kalkması, bilgisizliğin (cehl) karşıtı” gibi farklı şekillerde tarif edilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de ilim kö- künden türeyen kelimelerin yaklaşık 750 yerde geçtiği görülmektedir. Bu sayı, bilginin ve bilme faaliyetinin Kur’an mesajı bakımından önemini ortaya koymaktadır. Kur’an-ı Kerim’de ilim kavramı daha ziyade “ilahi bilgi” yahut “vahiy” anlamında kullanılmakta, ayrıca gerek insanın vahyedilmiş ilahi hakikate dair ilmi, gerekse bilme melekesiyle ilgili kazandığı dünyevi ilmi ifade etmek üzere çeşitli ayetlerde yer almaktadır. Buna göre ilim sahipleri yahut kendilerine ilim verilenler ilahi bilgiye muhatap olan ve bu bilginin doğruluğuna inananlardır.

Bu parçadan ilimle ilgili aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz?

Diğer varlıklardan bilme melekesiyle (akıl) ayrılan ve bu özelliği dolayısıyla insanı muhatap olarak alan İslam’ın ilme teşvik etmemesi düşünülemez. Çünkü akılla donatılan insanın en değerli eylemlerinden biridir bilmek.

Buna göre aşağıdaki hadislerden hangisinde verilen öğüt diğerlerinden farklıdır?

İslam tarihinde ilk eğitim kurumu olarak kabul edilen mekân aşağıdakilerden hangisidir?

I. “İlim ve hikmet, Müminin yitiğidir. Her nerede bulursa alır.” (Hadis-i Şerif)

II. “Kıyamet gününde âlimlerin mürekkebi, şehitlerin kanı ile tartılır.” (Hadis-i Şerif)

III. “…Kulları içinden ancak bilenler, Allah’ın büyüklüğü karşısında heyecan duyarlar….” (Fatır suresi, 28. ayet)

Bu ayet ve hadislerden hangileri İslam’ın bilimi teşvik ettiğine örnek verilebilir?

Allah, insanın varlık ve olaylar karşısında düşünmesi, ortaya çıkan problemlere akıl yetisini kullanarak çözüm üretmesi üzerinde ısrarla durur.

Buna göre;

I. “Onlara, ‘Allah’ın indirdiğine uyun’ denildiğinde, ‘Hayır, atalarımızdan gördüğümüze uyarız’ dediler. Ya atalarının aklı bir şeye ermemiş, doğru yolu bulamamışlarsa!” (Bakara suresi, 170. ayet)

II. “Gece ile gündüzün yer değiştirmesinde, Allah’ın gökten indirdiği rızıkta (yağmurda) -ki, onunla öldükten sonra yere yeniden hayat vermektedir rüzgârları çeşitli yönlerden estirmesinde düşünenler için alınacak dersler vardır.” (Câsiye suresi, 5. ayet)

III. “Sana içkiyi ve kumarı soruyorlar. De ki: Bu ikisinde insanlar için büyük zarar ve bazı faydalar vardır; zararları da faydalarından büyüktür. Sana neyi infak edeceklerini de soruyorlar. De ki: İhtiyaç fazlasını. Allah sizin için ayetlerini işte böyle açıklıyor ki düşünesiniz.” (Bakara suresi, 219. ayet)

ayetlerinden hangileri sözü edilen duruma örnek gösterilebilir?

“Kuşkusuz, göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gündüzün değişmesinde, insanlara fayda veren yüklerle denizde seyreden gemilerde, Allah’ın gökten indirerek onunla ölü haldeki toprağa can verdiği ve orada her çeşit canlının yetişmesini sağladığı yağmurda, rüzgârları ve gökle yer arasında emre hazır bekleyen bulutları evirip çevirip yönlendirmesinde aklını işleten bir topluluk için elbette nice deliller vardır.” (Bakara suresi, 164. ayet)

Bu ayetin, Müslümanları;

I. Fizik

II. İktisat

III. Astronomi

bilimlerinden hangilerine yönelik çalışmalara teşvik ettiği söylenebilir?

İslam tarihinde aşağıdakilerden hangisi İslam’ın bilimi teşvik etmesinin sonuçlarından değildir?

İslam dünyasında medreselerle ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

Osmanlılar döneminde ilk medresenin kim tarafından nerede kurulduğu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Tarih boyunca çeşitli İslam ülkelerinde birçok şehirde dini, sosyal ve fen bilimleri alanında ileri düzeyde eğitim öğretim yapılan eğitim kurumları kurulmuştur.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde eğitim kurumu ve kurulduğu devlet yanlış eşleştirilmiştir?

Fetihlerle kültürel coğrafyanın genişlemesi, İslam dünyasında fikri hareketliliğin artması ve nihayet Il. (VIII.) yüzyılda başlayan tercüme faaliyetleri sayesinde Müslümanlar Grek, Helenistik, İran ve Hint kültür havzalarının ilmi birikimiyle tanışmışlardır. Bu kültürel iletişim ve aktarım sonucunda Hint matematik ve astronomisinin temel eserlerini, Fars dünyasının ahlak ve siyasete dair başlıca klasiklerini, Hipokrat ve Calinüs’a ait tıp külliyatını, aritmetik, geometri, astronomi, coğrafya ve matematiğe dair eserleri, mekanikle ilgili çalışmalar, felsefede ise Ef!atun’un bazı diyaloglarını ve Aristo’nun Politika dışındaki eserlerini okuyup öğrenmişlerdir.

Müslümanların özgüven içerisinde bu çalışmaları yapmalarına;

I. “Kadın erkek herkese ilim öğrenmek farzdır.” (Hadis-i Şerif)

II. “İlim ve hikmet, Müminin yitiğidir. Her nerede bulursa alır.” (Hadis-i Şerif)

III. “Onlar ayakta dururken, otururken, yatarken hep Allah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler: “Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın, seni tenzih ve takdis ederiz…” (Âl-i İmrân suresi, 191. ayet)

ayet ve hadislerden hangilerinin teşvik ettiği söylenebilir?