10. Sınıf Türk Edebiyatı Test 16

Yeşil bülbül dal üstünde ötmesin

Sılayı görmeden vadem yetmesin

Anamı görmeden eğer ölürsem

Dalda yaprak yolda çimen bitmesin

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bu dörtlüğün oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti tanımlamaz?

Zeynep bu güzellik var mı soyunda

Elvan elvan güller kokar koynunda

Ramazan ayında bayram gününde

Zeynebim Zeynebim anlı Zeynebim,

Üç köyün içinde şanlı Zeynebim

Bu şiirin yapısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

(I) Epik türküleri düzenleyenin de söyleyenin de başlıca amacı dinleyenleri tarihî bir konuda bilgilendirmektir. (II) Gurbet ve ayrılık türküleri deyince hem gurbettekilerin hem de geride kalanların ağzından söylenen türküler anlaşılmalıdır. bekleyen çoğu zaman gidenin eşidir, nişanlısıdır kimi zaman da anası, babası, kardeşidir. (III) Taşlama türkülerinde belli bir kişiye ya da gelişmeye yöneltilmiş alaycı bir eleştiri söz konusudur. (IV) Anlatı türkülerinde kural, bütün duygu ve düşünce çağrışımını harekete geçirecek yapı ve ahenk unsurlarının yerli yerince kullanılmasıdır. (V) Bu arada ninnilerin de kendilerine özgü ezgileriyle bir tür türkü olduğu unutulmamalıdır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

Uzun olur gemilerin direği

Yanık olur anaların yüreği

Ne sen gelin oldun ne ben güveği

Onun için kapanmıyor gözlerim

At üstünde kuşlar gibi dönen yar

Kendi gidip ahbapları kalan yar

Bu türkü aşağıdakilerden hangisinde verilen temalar etrafında söylenmiştir?

Yeşil kurbağalar öter göllerde

Kırıldı kanadım kaldım çöllerde

Anasız babasız gurbet ellerde

Ya ben ağlamayın kimler ağlasın

Şu mahzun gönlümü kimler eğlesin

Eğin’in etrafı dağdır meşedir

İçinde oturan beydir paşadır

Yüz elli mahalle beş yüz köşedir

Tez gel ağam tez gel olma yalancı

Benim ahım eder seni dilenci

Bu şiirin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi anonim halk şiiri türlerinden biri değildir?

Akşam olur hapishane kitlenir

Kimi kâğıt oynar, kimi bitlenir

Kiminin temyizden evrakı gelir

Düştüm bir ormana yol belli değil

Yatarım yatarım gün belli değil

Bu dizelerin ahenk özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Böyle bağlar

Yar saçın böyle bağlar

Gül açmaz bülbül ötmez

Yıkılsın böyle bağlar

Bu örnekte olduğu gibi bazı manilerin ilk dizesi yedi heceden daha azdır. Bu tür manilere —- mani denir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Anonim halk şiirlerinin kaynağı Orta Asya’da yaşayan, devlet kuran eski Türk kavimlerinin edebiyatlarına dek uzanır. Başlangıcı kesin olarak tarihlendirilemeyecek kadar eski olan bu ürünler nesilden nesile, ağızdan ağıza geçerek yayılırlar. Bu yayılmalar sırasında da halkın hayal gücü ve estetik anlayışıyla, zaman ve çevre tesiriyle yeniden biçimlenip ilk söyleyeni tamamen unutulan bir ortak halk ürünü hâline gelir.

Bu parçadan anonim halk şiirlerine ait aşağıdaki özelliklerden hangisi çıkarılamaz?

Anonim halk şiirleri ile divan edebiyatı şiirlerinin karşılaştırıldığı aşağıdaki yargılardan hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

Türlü doğa olaylarını, yaşama ait soyut ve somut hemen hemen her olguyu, çeşitli çağrışımlarla tanımlayan ve çoğu zaman da yanıtlarını bu çağrışımlarda gizleyen manilere bilmeceli mani denir.

Buna göre aşağıdaki dörtlüklerden hangisi bilmeceli maniye örnektir?